چطور در معاملات با خیال راحت چک بگیریم؟
سپتامبر 15, 2018 در 6:00 ب.ظ توسط admin
محمدمهدی زارع / مشاور حقوقی
در حال حاضر استفاده از اسناد تجاری و به‌خصوص چک در رابطه‌های تجاری و مالی میان مردم بسیار رایج است به طوری که روزانه هزاران فقره چک در میان مردم رد و بدل می‌شود و از میان آنان درصدی هم به علت عدم وجود دارایی و یا مشکلات دیگر در مراجع قضایی و ثبتی مطرح می‌گردد.
بر اساس آخرین آماری که توسط برخی از مقامات دولتی ارائه گردید ماهانه در حدود یک میلیون چک برگشتی وجود دارد که این آمار باعث به وجود آمدن مشکلات عدیده اجتماعی، اقتصادی و قضایی برای جامعه و دستگاه‌های اجرایی و قضایی شده است.
قانون‌گذار به دلیل اهمیت چک در مبادلات اقتصادی افراد جامعه قوانینی را برای حمایت از حقوق کسانی که به نوعی با چک سر و کار دارند وضع نموده است. دارنده یا دارندگان چک نیز از اشخاص مورد حمایت قانون‌گذار هستند که برای برخورداری از مزایای قانونی باید دارای شرایطی باشند و تکالیفی نیز به عهده دارند.
با رعایت نکات ذیل که به تفصیل توضیح داده خواهد شد می‌توان تا حدود زیادی با خیال راحت در معاملات و مبادلات خود اقدام به پذیرش چک کنید.
1- باید چک را از شخصی که نمی‌شناسیم، دریافت نکنیم: قبل از دریافت چک، با اخذ شماره حساب صاحب دسته چک، باید از بانک مربوطه سؤال کرد آیا حساب جاری دارنده دسته چک، دارای چک برگشتی است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ این پرسش، احتیاط بیشتری در قبول چک باید انجام داد.
2- چک در حضور خودمان نگارش شود، امضا شود و تاریخ زده شود: امکان دارد تفاوت در نوع استفاده از جوهر و خودکار موجب سقوط جنبه کیفری چک شود. حتی دیده شده برخی کلاهبرداران با خودکارهای مخصوصی که رنگ جوهر آنها پس از چند ساعت ناپدید می‌شود اقدام به صدور چک کرده‌اند. بهتر است خودکار خودتان را که مطمئن هستید رنگ جوهر ثابت و معمولی دارد در اختیار صادر کننده چک بگذارید.
3- وارد کردن شماره چک‌ها، در داخل قراردادها و مدارک: این اقدام موجب سقوط جنبه کیفری چک می‌شود. چرا که اثبات کننده وعده‌دار بودن چک است و حسب قوانین و مقررات مربوط به چک، چک وعده‌دار صرفاً جنبه حقوقی دارد
4- چک را در تاریخ سررسید خودتان به بانک محال‌علیه ببرید و برگشت بزنید: اگر چک را به حساب بخوابانید چون عمل به حساب خواباندن چک اثبات می‌کند چک قبل از فرارسیدن موعد دریافت آن، صادر شده، موجب سقوط جنبه کیفری آن است چون دهنده وعده‌دار بودن چک است.
5- از دریافت چک‌هایی که دارای خط‌خوردگی زیاد است امتناع کنید: چرا که چک‌هایی که در آن خط‌خوردگی زیاد باشد مشکوک به کلاهبرداری است.
6- مشتریانی که دسته چک ندارند ولی با تک برگ چک معامله می‌کنند هم مشکوک‌اند: چون معمول این است که در ته برگ چک، صاحب حساب، تاریخ صدور و گیرنده را می‌نویسد.
7- بعضی از چک‌ها ۲ امضا بوده و یا با مهر پرداخت می‌شوند: خیلی از مواقع صادرکننده چک بانکی به‌قصد پرداخت نکردن یا تأخیر در پرداخت چک، این موضوع را عمداً از شما پنهان نموده و چک را با یک امضا یا بدون مهر تحویلتان می‌دهد. از آنجایی که مسلماً این چک نقد نخواهد شد در صورت شکایت شما و سیر مراحل وقت‌گیر و طولانی حقوقی دست آخر با بیان اینکه “یادم رفت” یا “حواسم نبود” زمان زیادی را از شما تلف نموده است. در این‌گونه مواقع از فرد بخواهید در چک قید کند که این چک دو امضا نبوده و نیاز به مهر ندارد. در این صورت می‌توان از وی به جرم کلاهبرداری شکایت نمود.