مطبوعات یزد؛ گرفتار مشکلات مالی

مطبوعات محلی یکی از پایه‌های اصلی اطلاع ‌رسانی در جامعه هستند که در بازتاب اخبار، اطلاعات، فرصت‌ها و تهدیدهای منطقه‌ای و همچنین در نشر فرهنگ محلی و بومی تأثیر‌گذارند.
این نشریات در ایران سابقه‌ای نسبتا طولانی نیز دارند؛ اما با وجود این سابقه، همچنان دچار ضعف‌ها و کاستی‌هایی هستند که همواره گریبان‌گیر آنهاست و می‌تواند تاثیر آنها را به عنوان بازتاب‌ دهنده اخبار و مشکلات محلی کاهش دهد.

مشکلات مطبوعات محلی تقریبا برای همه نوع مطبوعات به یک اندازه و مشترک است که عمده آنها را می‌توان ضعف منابع مالی، کمبود نیروی متخصص و کم توجهی مسئولان دانست اما به اذعان اساتید علم ارتباطات، با وجود تمام چالش‌ها و موانع، این نوع رسانه‌ها نقش عمده‌ای در جهت‌دهی برنامه‌ریزی‌ها برای حل مشکلات و توسعه منطقه دارند. چرا که می‌توانند نگاه‌های محلی را روی مسائل محلی متمرکز کنند و قادرند اولویت‌ها را نشان دهند و نیروها، توجه‌ها و برنامه‌ریزی‌ها را تا حدی به سمت حل این مسائل هدایت کنند.

مشکلات مهم مطبوعات محلی
مدیرمسئول هفته نامه «ملک» هزینه‌های زیاد برای تهیه و انتشار نشریات را از مشکلات اصلی مطبوعات محلی یزد می‌داند و می‌گوید: «هزینه‌ها همیشه بالاست. پرداخت هزینه‌هایی مانند هزینه‌های خرید کاغذ تا چاپ، پرداخت حق‌الزحمه پرسنل و توزیع، مشکلات مالی زیادی برای مطبوعات محلی ایجاد کرده است و گاه مجبور می‌شویم از پس‌انداز خود برای اداره نشریه خرج کنیم.»
به گفته «ملک مسعود ملک» پرداخت‌نشدن بدهی از سوی ادارات و ارگان‌ها مشکل دیگر مطبوعات محلی است که در کنار افزایش هزینه‌ها، مدیران نشریات را آزار می‌دهد. وی به معضلات مربوط به چاپ آگهی‌های دولتی نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: «تقسیم آگهی‌ها عادلانه نیست. همه آگهی‌ها باید به صورت متمرکز و از طریق اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بین مطبوعات تقسیم شود که این اتفاق نمی‌افتد و عدالت در این زمینه رعایت نمی‌شود.» ملک همچنین پرداخت‌نکردن هزینه آگهی‌ها را مشکلی عمده برای همه مطبوعات محلی یزد می‌داند و تاکید می‌کند: «برای دریافت هزینه چاپ یک آگهی باید ماه‌ها منتظر ماند و اگر ادارات دولتی در پرداخت بدهی خود به مطبوعات همت بیشتری داشته باشند، بخشی از مشکلات مالی مطبوعات برطرف می‌شود.» وی پرداخت ناعادلانه یارانه مطبوعات و نشریه‌داری کارمندان و برخی مقامات دولتی را از دیگر معضلات مطبوعات محلی در کشور و در یزد عنوان کرد.

صدور مجوزهای بی رویه و کاهش درآمد مطبوعاتی
مدیرمسئول روزنامه پیمان یزد هم ضمن اشاره به کمبودها و نواقص مطبوعات یزد در دو حوزه نرم‌افزاری و سخت افزاری، اصلی‌ترین معضل را پایین بودن سطح درآمد می‌داند و می‌گوید: «متاسفانه تعدد نشریات در استان و صدور مجوزهای بی‌رویه در سال‌های اخیر باعث کاهش شدید درآمد مطبوعات یزد شده است و برخی از همکاران ما از خرج خانواده خود برای نشریه هزینه می‌کنند.»
«مسعود ارکان» معتقد است که امکانات چاپخانه‌ای و در دسترس بودن کاغذ در یزد مطلوب است، اما هزینه‌های چاپ و انتشار بالا رفته و به مطبوعات فشار وارد کرده است. مدیرمسئول روزنامه پیمان یزد حمایت مادی و معنوی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از مطبوعات و خبرنگاران یزدی را ضروری می‌داند و می‌افزاید: «حمایت معنوی ارشاد به این معنی مورد نیاز است که اگر مطبوعات به دلیل انتشار نقد یا انعکاس واقعیت‌ها دچار مشکل شدند و مورد شکایت افراد حقیقی و حقوقی قرار گرفتند، از حمایت و پشتیبانی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برخوردار باشند.» وی ارائه تسهیلات مورد نیاز و کم بهره به مطبوعات را از حمایت‌های مادی عنوان می‌کند که شایسته است از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری شود اما تا کنون این اتفاق نیفتاده است. ارکان از طرز برخورد برخی دستگاه‌های دولتی با مطبوعات انتقاد می‌کند و می‌گوید: «از یک طرف مدیران ارشد استان می‌گویند مطبوعات و رسانه‌ها آزادانه انتقاد کنند و از طرف دیگر وقتی از برخی ارگان یا دستگاه دولتی انتقاد می‌کنیم، ما را تحریم اقتصادی می‌کنند و آگهی به نشریه ما نمی‌دهند. این مشکلی است که بیشتر مطبوعات یزد با آن دست به گریبان هستند.»

نیروی متخصص کم است
سردبیر یک ماهنامه محلی یزد هم به مشکلات مالی نشریه‌داری در یزد اشاره می‌کند و می‌گوید: «متاسفانه نگاه مجموعه‌ها و برخی مدیران به مطبوعات محلی منصفانه نیست و نگاه ابزاری آنها برای رفع و رجوع مسائل سازمانی و حتی شخصی به مطبوعات آزار دهنده است.»
به گفته «محمدعلی جعفری» دریافت حق‌الزحمه و بدهی از برخی دستگاه‌های دولتی وقت و انرژی زیادی از مطبوعات یزد می‌گیرد و این قابل قبول نیست.
سردبیر ماهنامه «قبیله هابیل» همچنین کمبود نیروی متخصص را معضل دیگر مطبوعات محلی یزد می‌داند و معتقد است: «به دلیل درآمد ناچیز و مشکلات بیمه و… کمتر کسی حاضر به فعالیت حرفه‌ای در این حوزه است و ما همیشه برای تهیه و تولید محتوای خود باید از نیروهای غیرحرفه‌ای استفاده کنیم.» وی برگزاری دوره‌های آموزشی حرفه‌ای و بها دادن بیش از پیش را از مطالبات اصلی مطبوعات یزد از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی عنوان کرد و خواستار بهبود نگاه مسئولان و مردم به مطبوعات شد.

در جریان دغدغه‌های مطبوعات هستیم
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با اعلام فعالیت 130 نشریه مکتوب در استان تصریح کرد: در جریان دغدغه‌های مطبوعات یزد هستیم و در حد توان خود برای تسهیل فعالیت‌های آنها اقدام می‌کنیم، اما بسیاری از موارد کاملا در اختیار ما نیست. به گفته «علی غیاثی ندوشن» توزیع یارانه مطبوعات تاکنون به صورت متمرکز از سوی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شده و نظر استان‌ها در آن دخیل نبوده، اما با پیشنهاد اخیر استان‌ها، قرار بر دخالت نظر مشورتی ادارات کل ارشاد استانی در توزیع یارانه‌ها شده است که به زودی ابلاغ خواهد شد.

شفافیت در پرداخت یارانه مطبوعات
غیاثی با اشاره به مشخص بودن ملاک‌های پرداخت یارانه در معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، میزان و نحوه پرداخت‌ها را شفاف خواند و گفت: ملاک‌ها به‌زودی از سوی مدیرکل مطبوعات داخلی اعلام و اساس رتبه‌بندی‌ها مشخص خواهد شد، اما از آنجا که در جریان جزئیات پرداخت‌ها نیستم، نمی‌توانم درباره آن اظهار نظر کنم. وی در این زمینه اظهار امیدواری کرد که با اصلاح بخشنامه و امکان اعلام نظر استان‌ها، رضایت مطبوعات نسبت به پرداخت یارانه‌ها بیشتر شود.

توزیع آگهی‌ها قانونمندتر خواهد شد
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان درباره نحوه توزیع آگهی‌ها در بین مطبوعات به منصفانه بودن شیوه آن در اداره کل ارشاد استان اشاره کرد و گفت: ما این ادعا را داریم که در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی، مناسب‌ترین شرایط توزیع آگهی‌ها در ارشاد در این دوره اعمال می‌شود و شخصی که مسئول توزیع است، مورد اعتماد اکثر قریب به اتفاق اهالی مطبوعات استان است و مقبولیت دارد.
به گفته غیاثی، با وجود سختی کار توزیع آگهی‌ها، این کار طبق روال مشخصی در حال انجام است و رسانه‌هایی که به این مساله منتقد بوده‌اند، با شنیدن توضیحات ما متقاعد شده‌اند.
وی مشکل عمده آگهی‌ها را مربوط به برخی ادارات و دستگاه‌های خصوصی، نیمه دولتی یا قوه قضائیه دانست و افزود: طبق قانون، آگهی‌های ثبتی ادارات دولتی باید از طریق ارشاد توزیع شود، اما برخی دستگاه‌ها مثل شهرداری‌ها و سازمان‌های وابسته و یا دادگستری که دولتی نیستند، آگهی‌های خود را مستقیم به مطبوعات می‌دهند که این مساله را به وزارتخانه منعکس کرده‌ایم.
غیاثی گفت: چند اقدام در این زمینه در دست اجرا داریم. از جمله این‌که با اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان رایزنی کردیم تا مقرر شود هزینه آگهی‌های ادارات با تاییدیه ارشاد پرداخت شود و این یک ابزار کنترل باشد.
وی افزود: دیگر این‌که از طریق استانداری به ادارات ابلاغ و تاکید شود که آگهی‌های خود را صرفا از طریق ارشاد واگذار کنند.
غیاثی از تدوین ساز و کار جدید معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد برای برخورد با مطبوعات متخلف گفت که این مساله نیز به زودی اجرایی خواهد شد.

حمایت از برگزاری دوره‌های آموزشی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همچنین تربیت و تقویت نیروهای متخصص در عرصه مطبوعات را وظیفه دو سویه وزارت ارشاد و مطبوعات دانست و افزود: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در گذشته کارگاه‌های آموزشی برای مطبوعات برگزار کرده که البته کافی نیست، اما خود رسانه‌ها هم می‌توانند با برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌ها به تقویت نیروهای فعال خود بپردازند و ما برای حمایت از آنها آمادگی داریم. «علی غیاثی ندوشن» از پیگیری‌های خود درباره تاسیس رشته‌های کاربردی مطبوعات در دانشکده‌های علمی-کاربردی استان‌ها خبر داد و گفت: با راه اندازی این رشته‌ها اهالی مطبوعات می‌توانند ضمن دریافت مدرک علمی و تخصصی، به صورت تجربی و عملی هم دانش و کارکرد خود را ارتقا دهند. وی پیگیری مشکلات و مباحث صنفی را وظیفه تشکل‌هایی مانند خانه مطبوعات دانست و از برنامه‌ریزی برای برگزاری انتخابات جدید این تشکل در استان خبر داد.

منبع: همشهری یزد

برچسب‌ها:مطبوعات, یزد, یزدِ آگاه