مطالبه حق، بدون تكليف!

سعید بدخش / وکیل پایه یک دادگستری
شرایط این روزهای اقتصادی و گاه سیاسی، باعث تظاهراتی در مناطق مختلفی از کشور شده است.
به تازگی فیلمی را دیدم که مردم در خیابان در حال تحصن و اعتراض هستند و نیروی انتظامی نیز بدون هیچ گونه خشونتی در مقابل آنها ایستاده است. یکی از معترضین بارها با دست به کلاه یکی از مأموران زده و آن را بر روی زمین انداخت، از این نوع رفتارها که به دفعات توسط برخی از معترضین صورت می گیرد و در این فیلم دیده میشود.
ذهنم درگیر مسئله حق و تکلیف شهروندی شد!
يكى از وسايل نیل به دموکراسی مطالبه حق توسط تک تک افراد جامعه است. که این مطالبه از طرق مختلف از جمله تحصن و راهپیمایی‌های مسالمت آمیز است.
از طرفی در عالم حقوق، برای افراد حق همیشه با تکلیف آمیخته است. هیچ گاه نمی‌توان حق را برای یک فرد قائل شد بدون آنکه وی دارای تکلیفی نباشد.
متاسفانه “همه چیزمان به همه چیزمان می آید”، درست است که بارها توسط حاکمیت حقوق شهروندی مردم نقض گردیده ولی از یک طرف دیگر تنها چیزی که فقط مورد مطالبه قرارگرفته حقوق شهروندی است و تکلیف شهروندی در این قضایا به کل حلقه مفقود ماجراست.
ما مردمان نمی‌توانیم تنها خواستار حقوق شهروندی باشیم بدون آنکه نخواهیم تکلیف شهروندیمان را نیز در قبال جامعه و حاکمیت بجا آوریم.
در مثالی که در فوق بیان شد، تحصن و اعتراض حق همه مردم است و پلیس نیز به آرامی تنها در مقابل متحصنین ایستاده است. این دقیقا اجرای حقی است که برای اشخاص به رسمیت شناخته شده است.
حال تکلیف شهروندی در این جا چیست؟ دست زدن به کلاه و سر پلیس؟ توهین به پلیس و نیروی انتظامی؟ یا احترام به پلیس بدون خشونت؟!
در تمامی دنیا آزادی افراد تا همین قسمت کار است و مسلما با تعرض به پلیس ادامه آزادی شهروندی قطع خواهد شد. زیرا هر حقی با تکلیفی همراه است و وقتی تکلیف خویش را رعایت نمی‌کنیم نمی‌توانیم از حقوق آن هم برخوردار باشیم.
بنابراین چنانچه جامعه آزاد و دموکرات می‌خواهیم به تکالیف افراد یک جامعه آزاد هم اعتقاد داشته و بدان عمل نماییم.

برچسب‌ها:تحصن, تکلیف, حقوق شهروندی, راهپیمایی, سعید بدخش, یزد