فرهنگ انتخاب نام، مهندسی می‌شود

در باور دینی و مذهبی ایرانیان، نام نیک موجب برکت، نورانیت صاحبِ نام در قیامت و مظهر عبودیت و آرامش و امنیت است. نام‌گذاری فرزندان به اسامی نیکو حقی است از حقوق اولاد بر والدین که در فرهنگ مترقی اسلام نیز بر آن تاکید و سفارش شده است؛ این در حالی است که برخی از والدین به این مساله توجه چندانی نداشته و آن را آنچنان که باید جدی نمی‌گیرند.
عده‌ای تنها به زیبا بودن ظاهری نام توجه و عده‌ای فقط به معنی آن دقت می‌کنند و نیز برخی افراد بدون توجه به عرف و شرع نامی برای فرزند خود برمی‌گزینند که در آینده، فرزند را دچار مشکل می‌سازد.
نام هر شخص علاوه بر اینکه علامتی برای اوست و باعث تمایز و تشخیص او از دیگران می شود، انتخاب صحیح آن می‌تواند تاثیر تربیتی و روانی زیادی بر او داشته باشد؛ چراکه هر بار صدا کردن او به این نام، باعث می شود که خود را با مفهوم و حقیقت آن بیشتر مطابقت داده و خود را مصداق واقعی آن بداند.
بر همین اساس می‌توان گفت برگزیدن نام نیکو برای فرد، اهمیت بسیاری دارد که باید به آن توجه شود. امروزه همچنان که تکنولوژی با سرعت بسیاری در حال رشد و تغییر است گویی فرهنگ مردم نیز به سمت و سوی مدرنیته می‌رود که این مساله در برخی موارد موجب ترقی و پیشرفت جامعه شده و گاه آسیب‌های جبران ناپذیری را به فرهنگ چند هزار ساله ما می‌زند. این موضوع در مورد استان سنتی یزد نیز صدق می‌کند به طوری که تغییر نامگذاری فرزندان در یزد به طور واضح تاکیدی بر موضوع تغییر ناگهانی فرهنگ مردم است که در پاره‌ای از اوقات آسیب‌ها و مسائلی منفی را برای جامعه به دنبال دارد.

تغییر سلیقه مردم
مدیركل ثبت احوال استان با بیان اینکه تغییر در سلیقه‌  مردم یزد در نام‌گزینی از مهمترین چالش‌های فراروی سازمان ثبت احوال به شمار می‌رود تصریح کرد: بر همین اساس مهندسی فرهنگ نام و نام گزینی برای ساماندهی وضعیت ایجاد شده در تغییر فرهنگ مردم در نامگذاری، پیش بینی شده است.
«محمد طباطبایی» در گفت و گو با همشهری اعلام کرد: در کشور ما، تنوع نامگذاری در دختران بیشتر از پسران است و 250 هزار نام برای دختران و 215 هزار نام برای پسران تاکنون ثبت شده است.وی ادامه داد: در دهه 50 به دلیل جو حاکم در کشور نام‌های باستانی و اسطوره‌ای بعد از نام‌های مذهبی رواج یافته است. به طوری که در سال 58 نام «روح‌الله» با فراوانی زیادی مواجه شد.
طباطبایی با بیان اینکه در دهه 60 به دلیل پیروزی انقلاب اسلامی، نام‌های مذهبی بیشتری ثبت شده است؛ گفت: در دهه 70 نیز به دلیل تغییر شرایط و سلیقه مردم، نام‌های ترکیبی بیشتر رواج یافته است.
به گفته وی در دهه 80 نیز به دلیل تاثیر رسانه‌های جمعی گرایش مردم به نام‌های بازیگران فیلم‌ها و شخصیت‌های سریال های تلویزیونی بیشتر شد که به عنوان نمونه نام «ستایش» برای اولین بار در سال 88 در زمره ده نام اول انتخاب ایرانیان قرار گرفت.

پرکاربردترین نام برگزیده در یزد
مدیركل ثبت احوال استان یزد گفت: از زمان تاسیس ثبت احوال یعنی سال 1297 تا کنون ، نام «فاطمه» و «زهرا» بیشترین انتخاب برای  دختران و نام علی هم بیشترین انتخاب برای نوزادان پسر ایرانی بوده است.
طباطبایی در این باره افزود: بیشترین انتخاب نام دختر، نام «فاطمه» با 10/3 درصد  و پسر «امیر علی» با 5/9 درصد در نامگذاری‌های صورت گرفته است.وی با اشاره به این مطلب به 815 نام برگزیده برای پسران استان در سال 94  اشاره کرد و گفت: از این تعداد 308 نام دارای فراوانی بوده است. همچنین از هزار اسم انتخابی برای نوزادان دختر 440 نام فقط یک بار انتخاب شده‌اند.
طباطبایی 25 درصد اسامی دختران یزد در حال حاضر را فاطمه و زهرا عنوان کرد و گفت: اکنون برای 30 درصد پسران یزد اسامی، «علی» و «امیر» و 31 درصد نیز نام «محمد» انتخاب شده است.
وی تاکید کرد: به رغم استقبال مردم از نام‌های متبرک مذهبی مانند علی، محمد، فاطمه، زهرا، ابوالفضل و ترکیبات این نام‌ها، متاسفانه انتخاب نام دیگر ائمه معصومین مانند صادق، باقر، کاظم، جواد و هادی بسیار کمرنگ شده است.این مسئول بر اساس آمار بیان شده و چالش‌هایی که ممکن است در آینده به وجود آید، اعلام کرد: تشکیل کمیته مشورتی نام، تشکیل کمیته عالی در ستاد سازمان، ایجاد درگاه مشاوره نام و پاسخگویی، انتشار کتب فرهنگ نام و نام‌گزینی، برگزاری همایش و هم‌اندیشی ملی و استانی از اقدامات سازمان ثبت احوال برای مهندسی نام و نام گزینی است.

   قوانینی در خصوص تغییر نام
مدیركل اداره ثبت احوال استان  در خصوص قوانین تغییر نام اعلام کرد: برای تغییر نام افراد زیر 15 سال، پدر متقاضی باید از طریق دادگاه اقدام کند. اما افراد بالای 15 سال با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت ارائه کننده خدمات هویتی، می‌توانند درخواست تغییر نام دهند.  «محمد طباطبایی» ادامه داد: این درخواست در هیات حل اختلاف ثبت احوال بررسی می‌شود و در صورتی که نام مورد نظر در وهله اول در کتاب مرجع نامگزینی سازمان ثبت احوال کشور وجود داشته باشد و دوم اینکه فراوانی نام انتخابی در 5 سال گذشته از فراوانی نام فعلی متقاضی بیشتر باشد با تغییر نام موافقت می شود. طباطبایی تصریح کرد: چنانچه با انتخاب نام در هیات حل اختلاف ثبت احوال موافقت نشود، هنوز راه برای متقاضی بسته نخواهد بود و وی می تواند با مراجعه به دادگاه و تقدیم دادخواست، مراتب را پیگیری کند  و در صورت رای مثبت دادگاه، ثبت احوال مکلف به اجرای رای و تغییر نام خواهد بود. طباطبایی در پاسخ به سوالی مبنی بر برگرداندن نام فرد به نام اولیه بیان کرد: در صورتی که فردی نام خود را تغییر داده و به هر علتی بخواهد دوباره به نام اول خود بازگردد تنها می‌تواند از طریق دادگاه در این زمینه اقدام کند و با ارائه رای موافق دادگاه به خواسته خود برسد.

منبع: همشهری یزد

برچسب‌ها:ثبت احوال, نام, نام‌گزینی, یزد, یزدِ آگاه