شورایاری؛ حلقه مفقوده شهروندان با مدیریت شهری

با گسترش شهرنشینی در سال های اخیر در شهر یزد و به تبع آن تغییر شرایط زندگی، تغییر نیازها و افزایش جمعیت در برخی مناطق شهر، لزوم ارائه راهکاری جدید جهت مدیریت بهتر شهر و ارائه خدمات مناسب به شهروندان به ضرورتی اجتناب ناپذیر برای مدیریت شهری تبدیل گردیده است.

افزایش جمعیت شهر یزد که در آخرین سرشماری در سال 95، در حدود ششصد و پنجاه هزار نفر عنوان شد از یک سو و تعداد اندک اعضای شورای شهر که برابر قانون جدید از 13 نفر به 11 نفر تنزل یافته است از سوی دیگر، باعث بروز نارسایی هایی در شناخت مسائل شهری می گردد، این محدودیت اعضا و وجود تخصص های گوناگون و شاید غیر مرتبط با مدیریت شهری سبب می گردد تا این شورا نتواند مسائل و مشکلات شهر و شهروندان را به خوبی شناسایی و برای آن راهکارهای مناسبی ارائه نماید.

با توجه به این که محله‌ها در ساختار مدیریت شهر یزد نظام مشخص مدیریت و برنامه‌ریزی ندارند و نقش شهرداری‌های نواحی نیز در محله‌ها تنها به نظارت و ارائه خدمات شهری محدود شده‌است. علاوه بر احساس نیاز شهرداری به حضور در محلات، این باور نیز وجود دارد که آن دست از فعالیت‌های شهری پایدار می‌مانند که از طریق شهرواندان احساس، درک و پذیرفته شوند و نظرات و پیشنهادات آن ها در آن فعالیت ها مورد توجه قرار گرفته باشد و نسبت به آن فعالیت ها تعلق خاطر پیدا کرده باشند. از این رو الگوی مدیریتی جایگزینی را باید برای محله‌ها تدوین کرد تا امیدوار باشیم که این نقایص برطرف شوند، یکی از این راهکارها می تواند احیای انجمن های محلی و شورایاری های محلات باشد، که به عنوان حلقه ای شهروندان و مدیریت شهری را بهم پیوند دهد.

بند 7 ماده 71 قانون شوراهاي اسلامي كشور این موضوع را از وظایف شورای شهر دانسته و بیان می دارد که: «اقدام در خصوص تشکیل انجمن ها و نهادهای اجتماعی، امدادی، ارشادی و … از وظایف شورای شهر است»، که با توجه به حجم بالا و گسترده مسائل و مشکلات مختلف شهری در ابعاد کمی و کیفی، راهکار رفع این مشکلات و بهبود شرایط، تمرکز زدایی و بهره گیری از نظرات و دیدگاه‌های همه شهروندان و مشارکت واقعی آنها از طریق تشکیل انجمن‌ها محلی، شورایاری ها و سازمان‌های مردم نهاد است.

شورایاری‌ها نهادهای غیر دولتی، داوطلبانه مردمی و محله‌ای هستند که به منظور تمرکز زدایی از مدیریت شهری، ایجاد حلقه ای برای شكل‌گیری ارتباط و تعامل سازنده و فراگیر بین ساكنین محدوده‌های محلی با یكدیگر از یكسو و مدیران شهری از سوی دیگر به تشکیل می گردند. تا منتخبین این شوراها رابط بین مردم محلات و مدیران شهری باشند و در انعکاس مشکلات و ارائه راهکارها برای هرچه بهتر اداره شدن محلات، بازوی توانمندی برای مدیران شهری باشند.

شورایاری‌ها می توانند با بهره‌‌‌‌‌‌‌گیری از اندیشه، تخصص و تجربه شهروندان در امور شهری، جلب مشارکت ساکنان محلات، برقراری ارتباط مؤثر بین ساکنان محله‌ها با شورای شهرو شهرداری یزد و سایر دستگاه‌های اجرایی، گسترش نظارت شهروندان در امور مختلف، واگذاری امور محله به خود مردم و نهادینه کردن فرهنگ مشارکت و گسترش آموزش شهروندی نقش پر رنگ در بهبود و توسعه محلات و به تبع آن کل شهر ایفا نمایند و می توانند نه فقط نیازمندی‌های شهری را از پائین‌ترین سطوح یعنی محلات به بالا انتقال دهند بلکه بر امر مهم تصمیم‌گیری، نظارت و کنترل فعالیت‌های شهرداری نیز چشمان گشوده و گوش‌های شنوای شهروندان باشند.

از آنجا که هدف کلی از تشكیل شورایاری‌ها شكل‌گیری شبكه گسترده‌ای از روابط اجتماعی و فرهنگی، ایجاد همدلی و اعتماد، ایجاد حس تعلق شهروندی، ایجاد فضای مشاركت فعال و افزایش سرمایه اجتماعی است، آنچه شورایاری را به بازوی توانمد مردمی برای احیای حقوق شهروندان تبدیل خواهد کرد، تعریفی دقیق از مسئولیت‌های نهادهای بالادست نسبت به تصمیمات و نظرات این شورایاری‌ها و همچنین روشن شدن امکانات مالی آنهاست. یعنی تعیین بودجه‌ای که منابع تأمین آن روشن باشند و همچنین شیوه‌ی تصمیم‌گیری روشن در مورد چگونگی هزینه کردن این بودجه.

در پایان با توجه به نقش مهم شورایاری‌ها در بهبود و توسعه محلات در تمرکز زدایی و ایجاد حلقه ارتباطی میان شهروندان و مدیران شهری، امید است یکی از برنامه های منتخبین شورای آتی شهر، برنامه ریزی جهت تشکیل شورایاری‌های محلات و استفاده از سرمایه های اجتماعی شهر جهت پیشرفت و آبادانی دیارمان باشد.

امیر شیخعلیشاهی؛ مهندس شهرسازی

برچسب‌ها:امیر شیخعلیشاهی, انتخابات شورای شهر, شورای شهر, یزد, یزدِ آگاه