اختلاف؛ آفت خانه مطبوعات یزد

خبرنگاری از مشاغلی است که مدعی بسیار دارد اما این‌که خبرنگار کیست و چه شاخص‌هایی دارد، شاید در تعاریف ارائه شده از وزارت ارشاد بگنجد و شاخص‌هایی برای آن قابل تعریف باشد.
به گزارش مهر، بار دیگر روزشمار تقویم به ۱۷ مردادماه رسید تا روزی به نام «خبرنگار» شب شود و تا سال دیگر کمتر کسی سراغی از این قشر بگیرد.
با این‌که سال‌ها از نامگذاری این روز می‌گذرد، اما هنوز کسی نمی‌داند خبرنگار کیست و این واژه به چه کسی اطلاق می‌شود؟
برای این‌که بدانیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چه کسی را خبرنگار می‌داند و برای تقویت این قشر چه تدابیری اندیشیده، پای صحبت‌های «علی غیاثی ندوشن» مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان نشستیم.

از نظر وزارت ارشاد، خبرنگار حرفه‌ای کیست؟

حرفه‌ای بودن خبرنگار به دو شاخص مهم بر می‌گردد که یکی تجربی است و شامل خبرنگارانی است که در مطبوعات و رسانه‌های مختلف سال‌ها کار کرده‌اند و شاخص دیگر آموزش است که شامل شرکت‌کنندگان در دوره‌های تخصصی و کارگاهی است. ملاک سومی نیز وجود دارد که آگاهی از قانون و مقررات جاری کشور به ویژه قوانین مرتبط با مطبوعات است که یک خبرنگار در آن چارچوب قانونی، در حال فعالیت است. با توجه به این‌که حوزه مطبوعات دارای اهمیت خاص است، بسیاری از موضوعات مربوط به مطبوعات به صورت متمرکز توسط معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد انجام می‌شود. صدور کارت خبرنگاری حرفه‌ای هم از فعالیت‌های متمرکز معاونت مطبوعاتی است. علاوه بر این، عملکرد خبرنگاران در حوزه رسانه‌های استان قابل مشاهده است و ما می‌بینیم که خبرنگاران حرفه‌ای چه کسانی هستند، اما بحث عام‌تر این است که اصلاً چه کسانی خبرنگار و روزنامه‌نگار هستند. با توجه به اصلاحیه‌ای که در اساسنامه خانه مطبوعات انجام شده، مقداری تلاش شده چارچوب را دقیق‌تر مشخص شود که چه کسانی می‌توانند عضو خانه مطبوعات باشند. یکی از شرایط این است که خبرنگاران و پرسنل رسانه‌هایی که می‌خواهند عضو خانه مطبوعات باشند، آن باید بیمه خبرنگاری شده باشند که البته هزینه بیمه را هم معاونت مطبوعاتی پرداخت می‌کند. البته نظارت هم هست و کنترل می‌شود که افراد بی‌ربطی به این مجموعه اضافه نشوند. سیاست معاونت مطبوعاتی این است که همه کسانی که در حوزه مطبوعات کار می‌کنند بیمه باشند تا رسمیت داشته باشند و باتوجه به اساسنامه خانه مطبوعات، خانه مطبوعات می‌تواند برای تشخیص افرادی که در حوزه مطبوعات و رسانه کار می‌کنند و افرادی که احیانا شرایط لازم را ندارند چارچوب تعیین کند. این ملاک‌ها به صورت صددرصد نیست و افرادی هستند که عضو خانه مطبوعات نیستند، اما کار خبری می‌کنند. به هرحال دو شاخص آموزش و تجربه شاخص‌های مهم است.

آیا این دو شاخص قابل احصاء است؟

آموزش قابل احصاء است که یا مدارک دانشگاهی است یا گواهی‌های آموزشی. تجربه افراد و سوابق کار روزنامه‌نگاری‌شان هم تقریباً مشخص است و کسانی که مطلب و مقاله در رسانه‌های مختلف دارند یا کسانی که مدیرمسئول و سردبیر هستند، قابل تشخیص هستند. ممکن است افرادی باشند که به لحاظ تجربی فعالیت چندانی در حوزه خبری نداشته باشند، اما به لحاظ سوادی که دارند می‌توانند به عرصه آموزش وارد شوند و اثرگذار باشند. به هرحال نیروهای حرفه‌ای در استان کم نداریم. شاید خیلی از آنها شناخته شده نیستند و یا با نشریه خاصی کار می‌کنند که کمتر عمومیت دارد.

شما از تعداد خبرنگاران استان آماری دارید؟

آمار را خانه مطبوعات دارد. با توجه به تعریف جدیدی که در اساسنامه جدید آمده، شرط خبرنگاری این است که بیمه باشد. با این اوصاف، شاید آمار کاهش پیدا کند البته استثنائاتی هم وجود دارد که مثلا شاید شخصی بازنشسته باشد یا جای دیگری بیمه باشد و حالا در حوزه مطبوعات مشغول به کار باشد. به هرحال مهم این است که حالا شغلش خبرنگاری باشد و فعالیت کند. مشکلی که در گذشته در حوزه مطبوعات داشتیم این بود که آمار خبرنگاران و روزنامه‌نگاران و کسانی که در حوزه رسانه کار می‌کنند، زیاد بود. با تشکیل خانه مطبوعات هم کسانی که قرار است عضو باشند و هم کسانی را که خبرنگار آزاد هستند، احصاء می‌کنیم.

بحث خانه مطبوعات را مطرح کردید. به نظر می‌رسد تنها مرجعی که خبرنگاران در امور صنفی دارند، خانه مطبوعات است. چه تدبیری برای فعالیت خانه مطبوعات یزد کرده‌اید؟

خانه مطبوعات یزد از زمان تاسیس تاکنون فراز و نشیب‌های بسیاری داشته است. بعد از این‌که بندهایی از اساسنامه این خانه در سطح کشور اصلاح و شرط بیمه بودن برای خبرنگاران قید شد، مخالفت‌هایی در سراسر کشور از ناحیه اهالی رسانه به وجود آمد. بعضی این روش را قبول نداشتند چون با این شرط آمار خبرنگاران تقریبا نصف می‌شد و بخشی از آنها از چرخه حذف می‌شدند. اما سیاست معاونت مطبوعاتی این است که در زمینه مطبوعات شفافیت داشته باشیم. از تیراژ واقعی نشریات گرفته تا یارانه‌ای که هر نشریه می‌گیرد، رتبه‌ای که دارد و تعداد پرسنلی که در آن فعال هستند باید مشخص باشد. وزارت ارشاد در تلاش است با احصای این اطلاعات، بر اساس رتبه و جایگاه واقعی هر نشریه به آن کمک کند. این مشی، درست است اگرچه ممکن است تنش‌هایی هم داشته باشد اما شفاف بودن و پرهیز از پنهان‌کاری‌ها خوب و مفید است. بر این اساس طبیعی است که اجرای اساسنامه جدید در مطبوعات موافقان و مخالفانی داشته باشد چون ممکن است این اساسنامه به نفع عده‌ای و به ضرر عده‌ای دیگر باشد یا مثلا با وجود سابقه طولانی یک نشریه، آرای آن در انتخابات خانه مطبوعات کم شود. مشکلاتی هم از گذشته بین اعضای هیات مدیره خانه مطبوعات یزد وجود داشته که اختلاف‌نظری در ارتباط با حیطه وظایف و فعالیت‌های مدیر اجرایی و رئیس هیات مدیره مطرح است. به نظر من بهترین قضاوتی که می‌توان در این باره کرد، این است که ببینیم چقدر بر اساس اساسنامه عمل شده است.

یعنی اکنون در اساسنامه جدید حیطه وظایف مشخص شده است؟

بله. در اساسنامه همه چیز مشخص است. به هر حال امور اجرایی به عهده مدیر اجرایی خانه مطبوعات است و رئیس هیات مدیره مانند موسسات و شرکت‌های دیگر، وظایف خاص خود را دارند اما در خانه مطبوعات یزد با توجه به این‌که تفکیک وظایف نشده بود، تلاش‌ می‌کنیم تا تنش‌ها و اختلافات را به حداقل برسانیم.

پس اختلافات در اساسنامه جدید قابل رفع است؟

اگر اختلافی بوده بر اساس اساسنامه قدیم بوده و هنوز اساسنامه جدید اجرایی نشده و مبنای عمل انتخابات خانه مطبوعات که در آینده نزدیک برگزار خواهد شد، اساسنامه جدید خواهد بود. تاکید ما به دوستان مطبوعاتی این است که برای داشتن خانه مطبوعاتی کارآمد، نماینده همه نشریات با همه گرایشات حضور داشته باشند و همه احساس کنند این مجموعه می‌تواند خواسته‌ها و مطالبات آنها را پیگیری کند. این تشکل باید نماینده همه بخش‌های رسانه‌ها باشد و به دور از سلایق شخصی، مسائل اصلی صنفی را پیگیری کند. اقدامات اعضای هیات مدیره قبلی و کنونی جای تقدیر دارد. طی سال‌های اخیر برای جذب منابع مادی برای خانه مطبوعات، برنامه‌ها و مراسمی برگزار شد. امیدواریم با مقداری گذشت و همدلی هرچه زودتر خانه مطبوعات قوی شکل بگیرد. چون خانه مطبوعات چیزی نیست که مورد نیاز ارشاد به عنوان یک دستگاه حاکمیتی باشد بلکه نیاز خود اهالی رسانه و تشکل صنفی آنهاست و باید نقش نظارت و حمایت را داشته باشیم. هر چه انتخابات خانه مطبوعات دیرتر برگزار شود، به ضرر مطبوعات خواهد بود. اکنون معاونت مطبوعاتی بسیاری از کمک‌های خود به مطبوعات را از جمله برگزاری جشنواره مطبوعات و بسیاری از فعالیت‌های این حوزه را به تشکیل خانه مطبوعات بر اساس اساسنامه جدید منوط کرده است.
دوستان مطبوعاتی باید مشارکت کنند تا این تشکیلات سریع‌تر شکل بگیرد و به نفع مطبوعات یزد خواهد بود که یک خانه مطبوعات قوی در استان داشته باشیم.

منبع: همشهری یزد

برچسب‌ها:خانه مطبوعات, خبرنگار, مطبوعات, یزد, یزدِ آگاه