آشفتگی ساخت و ساز در شهر 12 هکتاری

انتقادهای بسیاری درباره ساخت و ساز‌های بدون پروانه در شهر یزد وجود دارد؛ چرا که ساخت‌وسازهای بدون پروانه هم موجب آشفتگی ظاهری شهر و هم موجب گسترش بدون حساب و کتاب شهر به دو برابر میزان استاندارد با توجه به جمعیت تقریبا 600‌هزار نفری آن شده است.
این نوع ساخت و سازها منجر به شكل‌گیری ساختمان‌سازی‌های غیراستاندارد و غیر ایمن می‌شود و در كنار خطراتی كه برای اهالی به‌وجود می‌آورد، سبب می‌شود سیما و منظر شهری هم زیر سوال برود و یزد به شهری بدون انضباط شهری و دارای سیما و منظر نامناسب تبدیل شود.
آمارهای بسیاری در خصوص ساخت و سازهای غیرمجاز در شهر یزد مطرح می‌شود آمارهایی که از 70 درصد شروع می‌شود و گاهی به 90 درصد از ساخت‌و سازها نیز می‌رسد؛ هر چند به گفته بسیاری از مسئولان این آمارها چندان مبنای علمی ندارد اما به هر حال همه آمارهای عنوان شده تایید کننده این است که آمار ساخت‌وسازهای غیر مجاز در یزد بسیار بیشتر از ساخت و سازهای مجاز است.
گفته می‌شود که زمان بر بودن و هزینه بر بودن فرآیند دریافت پروانه ساختمانی سبب شده است كه برخی از شهروندان،‌ قانون را دور بزنند و با ساخت و سازهای غیراصولی هم ضوابط شهری را رعایت نکرده و سیما و منظر شهری را تخریب كنند و هم سرمایه‌های ملی را به دلیل غیرقانونی بودن ساخت و ساز و رعایت نكردن اصول فنی ساختمان‌ به هدر بدهند. تخلفات ساخت و ساز را می‌توان از مهم‌ترین دغدغه‌های مدیران شهری دانست که بارها نیز مورد آسیب‌شناسی واقع شده است اما به طور قطع كنترل وضعیت ساخت و ساز در شهر یزد،‌ نیازمند عزم و تعامل دستگاه‌های استانی و تعامل بین دستگاهی است چرا كه صدور پروانه ساختمانی با مشاركت چند دستگاه و سازمان اتفاق می‌افتد و تا تعامل و همكاری بین این دستگاه‌ها تقویت نشود،‌ این مشكل ریشه كن نخواهد شد.
در این میان شهرداری یزد تلاش‌های بسیاری را برای تسهیل صدور پروانه ساختمانی در دستور كار قرار داده است اما هنوز در شهر شاهد ساخت و سازهایی هستیم كه هم پروانه ندارند و هم غیراصولی و غیراستاندارد ساخته می‌شوند.
این نوع ساخت و سازها به خصوص در اطراف شهر بسیارند و گاه چوبی كه شهروندان به دلیل رعایت نكردن ایمنی و اصول فنی ساخت و ساز خورده‌اند،‌ بسیار سنگین و جبران‌ناپذیر بوده است. یكی از صدمات جدی ناشی از تخلف ساخت و سازهای غیرمجاز، ‌آسیبی است كه به انضباط شهری و سیما و منظر شهر وارد می‌شود و متخلفان ساخت و سازهای غیراستاندارد و فاقد پروانه اصلا متوجه نیستند كه دود این تخلف به چشم همه شهروندان می‌رود.

سند دار نبودن 50 درصد زمین‌های شهر
شهردار یزد درباره انضباط شهری یزد به همشهری می‌گوید:‌ یكی از عوامل بروز نازیبایی در سیما و منظر شهری یزد، ‌تخلفات ساخت و ساز است. نامناسب بودن ضوابط ساخت و ساز به دلیل نقایص طرح‌های شهری نیز عامل اصلی بروز این تخلفات است.
«محمدرضا عظیمی‌زاده» می‌افزاید: یکی از عوامل اصلی بروز تخلفات ساخت و ساز را می‌توان ناشی از سازگار نبودن ضوابط ساخت و ساز با اقبال عمومی شهروندان دانست.
وی درباره اعلام آماری از تخلفات ساخت و ساز در استان نیز می‌گوید: آمار تخلفات ساخت و ساز در یك دوره 3 ساله در كمیسیون ماده 100 استان مورد ارزیابی قرار گرفته و مشخص شده است كه از پرونده‌های ارجاعی به این كمیسیون، 70 درصد پرونده‌ها بدون پروانه و مابقی با پروانه ارجاع شده است اما شاید بتوان گفت که در جامعه آماری بیرونی تخلفات كمتر است.
وی ادامه می‌دهد: تفكیك غیراصولی زمین‌ها و همچنین وجود زمین‌های بدون سند باعث شده است كه قدرت مانور شهرداری بر اساس قانون برای صدور پروانه ساختمانی كاهش یابد و به این ترتیب شهروندان به دلیل نداشتن سند زمین،‌ ساختمان‌های خود را بدون پروانه می‌سازند.

شهری که پیوسته نیست
به گفته شهردار یزد بیش از 50 درصد زمین‌های شهر یزد سند ندارد و به صورت قولنامه‌ای و با تفكیك‌های غیر اصولی معامله شده است و شهرداری نیز مسئولیتی برای صدور سند این زمین‌ها ندارد و بر اساس قانون مكلف است كه تنها برای زمین‌های دارای سند 6 دانگ پروانه صادر كند بنابراین 50 درصد تخلفات ساخت و ساز به دلیل وجود زمین‌های بدون سند شکل می‌گیرد.
وی می‌افزاید: همین تخلفات موجب شده است كه شهر یزد در حال حاضر سیما و منظر زیبایی نداشته باشد،‌ چرا كه شهر به دلیل پراكندگی ساخت و سازها، ‌همبستگی و یكپارچگی ندارد و زمین‌های رها شده بسیاری در شهر مشاهده می شود كه باعث شده فضای خالی در شهر زیاد شود.
عظیمی‌زاده می‌گوید: به این ترتیب شهری كه می‌توانست در 6 هكتار كامل به هم پیوسته و یكپارچه باشد در 12 هزار هكتار گسترده شده است و نمی‌توان در آن یكپارچكی ایجاد كرد چرا كه متاسفانه زمین‌های رها شده حتی در خیابان‌های اصلی هم وجود دارد. وی وضعیت امروز شهر یزد را ناشی از طرح‌های شهری می‌داند كه در گذشته تهیه شده است و می‌افزاید: متولیان واگذاری روز به روز زمین‌های بیشتری را در گوشه و كنار شهر واگذار كردند و سیاست‌های غلط واگذاری یزد را به شهری تبدیل كرد كه نمی توان انتظار داشت نمایی یكپارچه‌ پیدا كند.

رواج ساخت و سازهای كم ارزش
شهردار یزد یكی دیگر از معایب ساخت و ساز در شهر یزد را ساخت و سازهای كم ارزش و كم اهمیت عنوان می‎كند و می‌گوید: ساخت و سازها در شهر یزد عمدتا از سوی افرادی انجام می‌شود كه توان مالی ندارند و از سوی دیگر در اثر تفكیك‌های غیراصولی نیز پروانه‌ای برای این ساخت وسازها صادر نمی‌شود.
وی ادامه می‌دهد: از سوی دیگر نظارت و ضوابط درست و مناسبی برای كنترل این ساخت و سازها وجود ندارد و نتیجه آن ساختمان‌های نامرغوبی است كه هم غیر استاندارد هستند و هم نمای شهر را از بین می‌برند.

ساخت و سازهای غیرقانونی در حاشیه شهر
اما مدیر كل راه و شهرسازی استان اعتقادی به بیان آمار تخلفات ساخت و ساز ندارد. وی در این باره به همشهری می‌گوید: باید به این موضوع به دید علمی نگریست و مهم‌ترین کار برای بهبود این وضعیت ارتقای انضباط شهری است.
«محمدرضا نقصان محمدی» می‌افزاید: تهیه طر‌ح‌های شهری و بازنگری در طرح جامع به طور قطع در مدیریت بهتر این معضل موثر خواهد بود.
وی درباره وضعیت ساخت و سازهای غیرمجاز در شهر نیز می‌گوید: این نوع ساخت و سازها كه عمدتا در حریم و حاشیه شهر اتفاق می‌افتد، باید از سوی شهرداری كنترل شود و نیروهای حفاظت اداره راه و شهرسازی استان هم با تفكیك‌های غیراصولی برخورد قانونی می‌كنند.

اهمیت طرح‌های شهری برای ارتقای انضباط شهری
شهردار یزد می‌گوید: شهر یزد نمای شهری خوبی ندارد اما شهرداری تلاش كرده است كه نظم شهری را در اماكن عمومی شهر و معابر اصلی از جمله خیابان قیام، ‌بازارهای سنتی، خیابان مسجد جامع، مجموعه ‌امیرچخماق و پیاده‌روهای شهر تا حدودی اجرایی كند اما هنوز در این کار نقایصی وجود دارد. «محمدرضا عظیمی‌زاده» اضافه می‌كند: در نقاطی از شهر كه ضابطه قوی وجود داشته است، متقاضیان ساخت و ساز بر اساس پروانه به رعایت نما و منظر شهری ملزم شده‌اند اما جایی كه طرح نبوده اقدامات درستی نیز انجام نشده است. وی با تاكید بر اهمیت طرح‌های شهری در مقوله شهرسازی و انضباط شهری می‌افزاید:‌ طرح های شهری بسیار اهمیت دارند. می‌شد در گذشته برای تمام بلوارهای شهر، طرح بدنه و مبلمان شهری تهیه كرد اما حال كه بلوارهای شهر اجرا شده و شكل گرفته است،‌ تهیه طرح بدنه فایده‌ای ندارد.

منبع: همشهری یزد

برچسب‌ها:انضباط شهری, ساخت و ساز, ساخت و سازهای غیرقانونی, یزد, یزدِ آگاه